Jak powstawał Pan Tadeusz?

Daniel |

Pan Tadeusz to monumentalna epopeja narodowa, która do dzisiaj uważana jest za idealny przykład wybitnego poematu. Adam Mickiewicz napisał swoje największe dzieło, przebywając w Paryżu. Choć pisanie nie szło mu łatwo, w końcu – w roku 1834 – tekst został wydany w dwóch obszernych tomach. Co takiego ma w sobie pan tadeusz, że wciąż rozbudza emocje w czytelniczych sercach? Dlaczego został uznany za jeden z najwybitniejszych poematów swoich czasów?

Ostatni zajazd na Litwie jako gawęda szlachecka

Warto zaznaczyć, że Pan Tadeusz ma w sobie wiele z tradycyjnej gawędy szlacheckiej. Co to takiego? To gatunek literacki, często wykorzystywany w polskiej literaturze XIX wieku, który charakteryzuje się licznymi powtórzeniami, lekką formą, opisem szlacheckiej codzienności oraz narratorem, który wchodzi w rolę gawędziarza. Wiele z tych elementów możemy zaobserwować w Panu Tadeuszu. To właśnie między innymi dzięki temu, tekst ten czyta się tak łatwo, a zaangażowanie w dalsze losy bohaterów przychodzi wręcz natychmiastowo.

Pisane wierszem i rymem

Adam Mickiewicz nie spoczął na laurach. Przy pisaniu Pana Tadeusza postawił sobie wysoko poprzeczkę, decydując się na stworzenie dzieła napisanego trzynastozgłoskowym wierszem. Jak widać, trud się opłacił, gdyż już w 1834 roku, czyli w momencie wydania poematu, popularność Mickiewicza gwałtownie wzrosła. Pan Tadeusz w zgrabny sposób łączy ze sobą wątki społeczne (angażujące czytelnika) i wątki polityczne oraz historyczne (ówcześnie ważne dla odbiorców). I tak w historii tej wyróżnić możemy kilka najważniejszych wątków, do których zaliczają się: wątek romantyczny (miłość Tadeusza i Zosi), wątek mówiący o polskiej tożsamości narodowej (walka o niepodległość) czy jeden z zabawniejszych fragmentów, czyli wątek sporu o zamek. Z pewnością od Pana Tadeusza odbije się wielu czytelników, jednak warto sięgnąć po tę epopeję narodową i przekonać się na własnej skórze, w jaki sposób pisał Mickiewicz. 

 

Z dawna dawnego “Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza

Daniel |

„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza to klasyka literatury polskiej, nie tylko romantycznej. Czy chcesz, czy nie chcesz, tę księgę, Polaku, znać musisz, bo zachowuje ona dla nas to, co najcenniejsze – staropolskie wartości, piękno polskiej ziemi i przyrody oraz cudną, artystyczną polszczyznę.

Krótkie długiego początki

„Pan Tadeusz” nie miał być wcale taką długą księgą. Pierwotnie miał być tylko sielanką, opowiadającą o beztroskim życiu na wsi. Jednak temat okazał się tak nośny i wdzięczny, że Adam Mickiewicz utkał z tej krótkiej opowieści dwanaście ksiąg pisanych trzynastozgłoskowcem, w których ukazuje zarówno kunszt swojego talentu, jak i niepowtarzalność naszej odchodzącej w przeszłość kultury. Mickiewicz stał się czarodziejem, który zatrzymał w czasie urokliwy obraz szlacheckiej Polski w momencie, kiedy jeszcze wierzono, że może być dobrze.

Na samym szczycie

„Pan Tadeusz” to polska epopeja narodowa, której pozycja od prawie 200 lat nie jest zagrożona. Mimo że kilka książek próbowało strącić ją z piedestału, „Pan Tadeusz” wciąż trzyma się mocno na samym szczycie dzięki:

  • Ukazaniu warstwy szlacheckiej na tle przełomowego wydarzenia
  • Misternie i ciekawie utkanej historii
  • Zastosowaniu wyrafinowanego, ale zarazem precyzyjnego języka

Para w ruch

Najciekawszymi postaciami „Pana Tadeusza” są Jacek Soplica i Telimena. Dwie postaci tak od siebie różne, ale równie intrygujące i bogate wewnętrznie. Jacek Soplica to w zasadzie główny bohater epopei, bo to jego historia spaja wszystkie dwanaście części. To ta postać działa, ma wpływ na losy postaci, łączy dawną historię z czasami współczesnymi, a także dokonuje takiej metamorfozy, która na długo pozostaje w pamięci. Telimena z kolei nie przechodzi żadnej zmiany – wciąż kokietuje, rozkochuje w sobie mężczyzn, jest piękna, choć nie taka młoda. I to jest właśnie intrygujące – przedstawienie dojrzałej kobiety jako intrygantki, manipulatorki, ale jednocześnie opiekuńczej ciotki niewinnej Zosi, a także ofiary Tadeusza, który korzysta z wdzięków kobiety, ale potem porzuca ją dla młodszej. Okazuje się zatem, że wątki, choć tak dawno podjęte, są wciąż aktualne i znajome.

 

 

Książka o miłości do ojczyzny

Daniel |

Dzieło, które warto znać

Obowiązkową pozycją dla każdego człowieka, który nazywa siebie patriotą jest “Pan Tadeusz” autorstwa wieszcza narodowego Adama Mickiewicza. Jest to chyba jeden z najpiękniejszych manifestów miłości do ojczyzny. Dokładny tytuł brzmi “Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie”. W książce o sporze szlacheckim przedstawiono obraz ówczesnej Polski. Dzięki temu jej piękno nigdy nie zostanie zapomniane.

Kłótnia o zamek

Epopeja rozpoczyna się powrotem młodego szlachcica do domu rodzinnego. Wraz z nim zaczynamy uczestniczyć w uroczystych obiadach, polowaniach czy grzybobraniach. Równocześnie z Tadeuszem, przybywa w te okolice młody Hrabia. Wkrótce rozpoczyna się spór o majątek, do którego prawa roszczą sobie obaj panownie. Dalsze ich losy wręcz prowokują do dyskusji na temat problemów ówczesnej szlachty. Poeta krytykuje niektóre jej zachowania, ale pokazuje przy tym możliwość ich zmiany. Jego bohaterowie zaczynają dostrzegać, że ich egoizm prowadzi kraj do upadku. Końcowo łączą siły, aby walczyć z Rosjanami.

Polska oczami Mickiewicza

Poeta kreuje wręcz idylliczny świat i nazywa go Polską. Roztacza przed czytelnikami wizję malowniczej wsi, w której szlachta bawi się przez całe dnie. Jest to opowieść o pięknie polskiej kultury. Sposób opisania przez Mickiewicza szlacheckich tradycji i zwyczajów zachwyca. Sprawia, że chcielibyśmy się znaleźć w Soplicowie. Budzi w nas miłość do kraju i umożliwia spojrzenie na niego oczami poety. Niezwykłe jest też przedstawienie natury. Polskie lasy i ogrody są dla Mickiewicza najpiękniejsze na świecie. I tak właśnie je opisuje. Polska jawi się w epopei jako kraj, za który warto walczyć.

Pewnik na maturze

Jedną z najważniejszych lektur szkolnych, pełną wielu toposów literackich, których znajomość na pewno przyda się podczas pisania rozprawki, jest właśnie “Pan Tadeusz”. Znajdziemy tam motyw patriotyzmu, miłości, natury, walki czy przemiany wewnętrznej człowieka. Przeczytanie tej książki umożliwi maturzystom napisanie dobrej rozprawki na każdy temat.

Pan Tadeusz, Mickiewicz, lektura, książka